امروزه به لطف فناوری، دنیا به شکل دهکده کوچکی تصور میشود که با یک کلیک در کامپیوتر میتوان از مناظر و مناطق گردشگری و صنایعدستی تولید شده در دورترین مناطق کشورها اطلاع یافت و قبل از حضور فیزیکی در آن محل، نسبت به مناظر و صنایعدستی اطلاعات کافی کسب کرد.
کشورها و جوامع به صورت فزایندهای به این حقیقت پی بردهاند که برای بهبود اوضاع اقتصادی خود باید ابتکار عمل به خرج داده و در صدد یافتن راههای تازهای برآیند، رشد روز افزون و سهم فزاینده گردشگری در اقتصاد جهانی هر روز چرخه تازهای بر سازوکار بنیادین این صنعت میافزاید.
بنابراین توسعه فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بسیاری از ابعاد با فعالیتهای مرتبط با صنعت گردشگری گره خورده است. برای موفقیت در این صنعت علاوه بر داشتن شرایط پذیرش گردشگر، مقاصد گردشگری، باید به دنبال برنامهریزی برای جذب گردشگران و معرفی بهتر امکانات و شرایط خود به بازارهای جهانی گردشگری باشند. کشورهایی که گردشگر بیشتری را پذیرا بودهاند، و همچنین ارزش صادرات صنایعدستی آن کشورها نیز نسبت به دیگر کشورها بالاتر است.
اثرات گردشگری را می توان به چهار بخش تقسیم کرد، اثرات اقتصادی ایجاد درآمد، ایجاد فرصتهای شغلی، استفاده از درآمد گردشگری برای توسعه بخشهایی نظیر کشاورزی و توسعه زیر ساختها، اثرات فرهنگی، تشویق تعامل فرهنگی و اجتماعی میان گروههای مختلف مردم یک کشور به منظور ایجاد وفاق اجتماعی، معرفی کشور و فرهنگها، هنرها ،آداب و سنن بومی و محیطی و نیز پیشرفتهای اجتماعی– اقتصادی آن به مردم سایر کشورها و به منظور کسب اهمیت بینالمللی، اثرات اجتماعی، فراهم آوردن فرصتهایی برای گذران اوقات فراغت مردم، ایجاد امکانات تفریحی و آموزشی برای گردشگران به منظور دریافت شناخت از پیشرفتهای اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی مناطق و تحکیم وحدت ملی و اثرات زیست محیطی، کمک به دستیابی به اهداف برنامهها و حفاظت محیطی که منابع دیگر برای آنها وجود ندارد.
صنایعدستی محصول یک جامعه خاص محلی قلمداد میشود و ویژگیهای فرهنگی و طبیعی منطقه در ایجاد آن موثر است و به عنوان یک کالای یادگاری که حاصل همنشینی شگفت انگیز دست، احساس و اندیشه است، برای گردشگران ارزش خاصی دارد. به این ترتیب از فراموش شدن و از بین رفتن صنایعدستی سنّتی محلی جلوگیری میشود.
صنایعدستی ابزاری است که از طريق آن جامعه ارزشها و معنويات خود را که بسيار مهم است، ارائه میکند و بخش مهمی از هويت فرهنگی و اجتماعی هستند که از طريق نسلها منتقل میشوند از آنجا که صنایعدستی به آن گروه از صنایعی گفته میشود که مهارت ذوق و بینش انسان در آن نقش اساسی داشته و بیش از نیمی از مراحل ساخت آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بینش هر منطقه و با دیدگاههای قومی ساخته و پرداخته میشود، میتوان آن را بازتابی از تاریخ و تمدن و آینه تمامنمای ذهن و ذوق و هنر و باورهای هر ملتی دانست.
به عبارتی دیگر صنایعدستی هویت یک ملت را در گذشته و حال بیان میکند، چنان که از آن به عنوان سفیران فرهنگی یک سرزمین یاد میشود چرا که جهانگردان صنایعدستی را میخرند و با خود به کشورهایشان برده، نقش و نمودی از ذوق و سنن و فرهنگ ملتی را در ممالک و مناطق دیگر به نمایش میگذارند، ایجاد فرصتهای شغلی پایدار برای جوامع محلی و روستایی با هدف جلوگیری از پدیده شوم مهاجرت و بیکاری، امری ضروری محسوب میشود. لذا اين صنايع نقش دوگانهای بازی میکنند، يکی اين که حوزه مهم برای سرمايهگذاری در اقتصاد دانش جديد هستند و ديگر اين که حوزهای هستند که ارزشهای معنوی و هويت فرهنگی را تقويت میکنند.
چالشهای حوزه صنایعدستی را میتوان به این موارد دستهبندی کرد، صنایعدستی عموما مصرف مستمر و روزانه نداشته، بازار مصرف کننده، خیلی زود اشباع میشود، به دلیل تولید غیرانبوه، دستی و نیاز به دقت و صرف وقت زیاد، این کالاها بسیار گران تمام میشود، کاهش تعداد جهانگردان خارجی که همواره از مشتریان علاقهمند و پر سود برای این صنایع زیبا هستند.
با توجه به این موارد، لازم است مدیران کشوری، استانی و محلی به تاثیر گردشگری بر توسعه اقتصادی کشور پی برده و با یک همت جهادی و استفاده از علوم دانش بنیان برای شکوفایی این صنعت تلاش کنند تا ایران، که کشور قومیتها، رنگها، غذا، صنایع و آداب و رسوم مختلف است به دنیا شناسانده شود و ضمن مقابله با رسانهها و شبکههای اجتماعی معاند و بیگانه که سعی در ایجاد تصویری غیر واقعی و شناساندن کشوری، فقیر و جنگ زده، به جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی و تسهیل مجوزهای آنها اقدام کنند تا باعث رشد اقتصادی کشور شود، اصلاح قوانین و تسهیل مجوزها شاید اولین قدم و کوچک به نظر آید اما تاثیر آن را میتوان در آینده نزدیک شاهد بود.
ایجاد کارگروههایی در بخشهای گردشگری و صنایعدستی (کارگروه شناسایی مناطق و معضلات، کارگروه ارزیابی و....) برای تسهیل هرچه بهتر امور، ایجاد سیستم پیشنهادات مردمی برای ارائه طرحهای نوآورانه برای ارتقای گردشگری و صنایعدستی و اعطای پاداش به پیشنهادات برتر برای ترغیب دیگر افراد، امضای تفاهمنامه با وزارت کشور برای ابلاغ به دهیاران و شورای اسلامی شهرها برای معرفی مناطق گردشگری و صنایعدستی موجود در مناطق آنها و اعلام معضلات و راههای تسهیل امور توسط دهیاران وشورای اسلامی شهرها، تبلیغات گسترده در فضای مجازی و ترغیب مردم محلی به معرفی مناطق گردشگری و صنایعدستی و ایجاد مستندهایی با همکاری کشورها و شناساندن مناطق گردشگری وصنایع دستی از طریق فعالان گردشگری و چهرههای هنری همان کشورها جهت ترغیب به سفر به ایران از جمله راهکارهایی برای توسعه صنایعدستی و گردشگری است.
انتهای پیام/